Koolhydraten: ja of nee?

Sinds een aantal jaar zijn we massaal minder koolhydraten gaan eten om af te vallen. Koolhydraten zouden slecht voor je zijn en zorgen voor extra vetopslag. Hoe zit dat nou precies? Val je sneller af als je geen koolhydraten eet? Ik ga het je allemaal uitleggen!

Wat zijn koolhydraten?

Laat ik bij het begin beginnen: wat zijn koolhydraten? Koolhydraten behoren tot de macronutriënten en zijn voedingsstoffen die we nodig hebben om te functioneren.

We hebben koolhydraten nodig voor het volgende:

  • Energie: één van de belangrijkste functies van koolhydraten is het leveren van energie aan ons lichaam. Deze energie heb je nodig om te bewegen, maar ook voor al die essentiële lichaamsprocessen. Jouw lichaam is 24/7 hard aan het werk en daar heeft het energie (ook wel calorieën) voor nodig. Deze processen zijn bijvoorbeeld je spijsvertering of alle hersenactiviteiten.
  • Goede werking hersenen: in het lichaam worden koolhydraten omgezet in glucose. Onze hersenen hebben glucose nodig om goed te kunnen werken. Sterker nog: zonder glucose kunnen je hersenen niet functioneren. Daarom zal je nooit een compleet koolhydraatvrij dieet kunnen volgen.
  • Goede werking rode bloedcellen: ook rode bloedcellen hebben koolhydraten hard nodig om goed te kunnen werken. Wat ze doen? Rode bloedcellen vervoeren zuurstof naar onze lichaamscellen. Deze zuurstof is essentieel (maar dat snap je waarschijnlijk wel).
  • Spijsvertering: vezels vallen ook een beetje onder de koolhydraten. Vezels zijn heel belangrijk voor een goede stoelgang.

Zijn koolhydraten essentieel?

Kort antwoord: ja. Je had het al even kunnen lezen: ons lichaam én onze hersenen hebben koolhydraten nodig voor energie om zo te kunnen functioneren. Daarom zal je nooit een dieet kunnen volgen zonder koolhydraten. In elk dieet, ook in de meest strenge koolhydraatarme diëten, is altijd wel een bron van dit macronutriënt te vinden. Denk bijvoorbeeld aan groenten of fruit. Ook daar zitten koolhydraten in.

Conclusie: we zouden niet zonder koolhydraten kunnen leven!

Verbrand je sneller vet als je koolhydraatarm eet?

Een veelgenoemde reden om af te vallen middels een koolhydraatarm dieet, is omdat je sneller zou afvallen en dus ook sneller vet zou verbranden. Misschien zegt het woordje ‘ketose’ je wel iets? Mensen die ‘in ketose’ zijn, verbranden vet. Dit klinkt misschien als muziek in je oren als je wilt afslanken.

Een heel bekend dieet met extreem weinig koolhydraten is Atkins. Er bestaan daarnaast nog meer koolhydraatarme diëten of eiwit diëten waarbij je een periode heel weinig koolhydraten eet. Soms niet meer dan 50 gram per dag. Het is inderdaad waar dat wanneer je lichaam geen koolhydraten (of eigenlijk: glucose) meer heeft om te verbranden, het overgaat op vetverbranding. Maar je vetmassa neemt ook af als je minder gaat eten dan je normaal gesproken doet. Je krijgt in dat geval minder calorieën binnen dan dat je verbrandt en dat zorgt ook voor gewichtsverlies.

Kortom: je kunt prima vetmassa kwijtraken als je ‘gewoon’ eet. Uiteindelijk draait het allemaal om de calorieën.

Waarom koolhydraatarme diëten werken?

Toch werken koolhydraatarme diëten wel. Sterker nog: voor heel veel mensen werkt het juist hartstikke goed. Hiervoor zijn meerdere redenen die enerzijds heel logisch zijn en anderzijds te maken hebben met de manier waarop je lichaam reageert op bepaalde voedingsstoffen. Benieuwd wat deze zijn?

Redenen waarom koolhydraatarme diëten werken:

  • Duidelijke regels: een koolhydraatarm dieet heeft duidelijke regels. Je eet zo min mogelijk koolhydraten. That’s it. Je hoeft geen calorieën of punten te tellen, je hoeft niet telkens te bedenken of je iets wel of niet zou eten. Koolhydraten eet je niet, proteïne en vetten vel.
  • Je bent heel beperkt: als je koolhydraten (zoveel mogelijk) schrapt uit je voeding dan blijft er niet zo heel veel meer over. Chips, brood, crackers, gebak, chocolade, toastjes, croissants en ga nog maar even door, moet je allemaal laten staan. Veel van deze producten bevatten veel vet en suiker zoals chocolade, chips of taart. Als je dat allemaal schrapt, is het eigenlijk ook niet zo vreemd dat je afslankt.
  • Eiwitten en vet verzadigen snel en langer: eiwitten hebben de hele fijne eigenschap dat ze sneller verzadigen dan koolhydraten en vetten. Hierdoor zou je dus in theorie minder eten omdat je sneller vol zit. Ook verzadigen eiwitten redelijk lang.
  • Je wordt (iets) minder verleid: stel je nou eens voor dat je boodschappen gaat doen en je eet weinig koolhydraten. De kans is groot dat je jezelf in de supermarkt alleen in de buitenste ring begeeft. Dat is de ring met groenten, fruit, vlees, vis, vega producten en zuivel. Alle rijen in de kern van de supermarkt, bevatten producten die vol zitten met suikers en die sla je over. Het voordeel hiervan is dat je minder verleid wordt om toch die ene reep chocolade in je karretje te gooien. Simpelweg om de reden dat je niet langs die reep chocolade loopt.
  • Je eet minder calorieën dan dat je verbrandt: dé reden waarom koolhydraatarme werken is omdat je onderaan de streep minder calorieën binnenkrijgt dan dat je verbrandt. Dat komt eigenlijk door alle bovenstaande redenen bij elkaar: je hebt maar een beperkte keuze in voedingsmiddelen, vette en suikerrijke producten eet je niet meer, je zit sneller vol waardoor je minder veel eet en je hebt minder verleidingen te verwerken waardoor je dus ook minder snoept (wat weer extra calorieën zouden zijn).

Nadelen van koolhydraatarme diëten

Als je al een lange tijd flink wilt afvallen klinkt een koolhydraatarm dieet wel erg goed. Maar er zijn ook een paar nadelen.

  • Op lange termijn voedingsstoffen tekort: ga je een langere periode geen koolhydraten eten zoals volkorenproducten, dan bestaat er een kans dat je voedingsstoffen misloopt. Denk aan bepaalde B-vitamines, vezels en jodium. Jodium zit voornamelijk in brood en is een belangrijk spoorelement die verantwoordelijk is voor de productie van schildklierhormonen. Zonder deze hormonen gaat je schildklier trager werken en dat kan juist gewichtstoename veroorzaken!
  • Het is lastig vol te houden: een tijdje weinig koolhydraten zal nog wel gaan, maar op langere termijn zal je merken dat het soms wel erg onpraktisch is. Als je al een keer een koolhydraatarm dieet hebt gevolgd weet je precies wat ik bedoel. Het lijkt soms eenvoudig, maar in veel gevallen moeten er toch aanpassingen worden gedaan. Vervelend als je op bezoek bent of een borrel hebt.
  • Vaak krijg je in verhouding veel vet binnen: veel van dit vet is verzadigd vet. Als je dit langdurig en veel binnenkrijgt dan kan dit een negatief effect hebben op je cholesterol. Een te hoog cholesterol verhoogt de kans op hart- en vaatziekten.
  • Een terugval ligt vaak op de loer: wat ik (helaas) vaak zie is dat mensen die een streng koolhydraatarm dieet hebben gevolgd, vaak een grote terugval hebben na het dieet. Op het moment dat ze hun gewicht hebben bereikt laten ze de ‘regels’ los en gaan ze weer normaal eten. Sommige beginnen een grote inhaalslag te maken en gaan alles wat ze al die maanden hebben ‘gemist’ in grote aantallen naar binnen werken. Dat is natuurlijk zonde!

Waarom diëten met koolhydraten ook werken
Moet je koolhydraatarm eten om vet te verliezen? Waarschijnlijk kun je het antwoord wel raden: nee! Ook als je gewoon koolhydraten eet kun je gewoon gewicht verliezen. Wanneer jij minder calorieën binnenkrijgt dan dat je verbrandt, gaat je lichaam jouw vetmassa aanspreken. Je vetcellen zullen soort van ‘leeglopen’ en zo verdwijnen er ook wat centimeters van je omvang.

Er zijn heel veel onderzoeken uitgevoerd naar de werking van vetverlies en de conclusie blijft vaak hetzelfde: minder calorieën eten dan dat je verbruikt werkt altijd. Hierbij maakt het niet uit waaruit jouw calorieën bestaan. In feite zou je dus ook kunnen afvallen als je dagelijks 1 zak chips eet en daarnaast helemaal niets. Maar dat is natuurlijk helemaal niet gezond.

Mijn advies voor afvallen
Mijn advies voor de dames die willen afvallen: kies een methode waar jij je goed bij voelt. In principe is het oké om tijdelijk koolhydraatarm te eten als dat voor jou werkt. Maar doe het altijd tijdelijk en voeg na een paar weken/maanden weer wat volkorengranen, havermout, spelt en/of quinoa toe aan je voedingspatroon.

Wat ik vooral belangrijk vind, is dat je een manier van afslanken vindt die je voor een lange tijd kunt volhouden. Want ook nadat je jouw streefgewicht hebt bereikt zal je voor altijd gebalanceerd moeten eten. Je kunt nooit meer eten zoals voorheen, want dan krijg je ook weer het gewicht dat je had. Kies daarom een gezonde manier van leven dat bij je past en blijf dat jaar in en jaar uit volhouden. Op een gegeven moment bereik je het gewicht dat bij deze leefstijl past en kun je dat goed blijven vasthouden.

Nog een tip: wil je afslanken dan is een goed voedingspatroon de eerste stap. Wil je hier specifiek advies over ontvangen? Kijk dan eens naar mijn Bloom Transformation programma. Hierin staan maar liefst 14 dagmenu’s vol lekkere en gezonde recepten.

De tweede stap is: meer bewegen. Wil je hierin ook advies? Bekijk dan eens mijn nieuw Bloom Power Plan waarin ik beschrijf wat je wanneer kunt eten als je gaat sporten. 

Ik hoop dat je weer wat wijzer bent geworden!

Met gezonde groetjes,

Jouw voedingscoach

Roos

Lees meer premium blogs

Koolhydraten: ja of nee?

Sinds een aantal jaar zijn we massaal minder koolhydraten gaan eten om af te vallen. Koolhydraten zouden slecht voor je zijn en zorgen voor extra vetopslag. Hoe zit dat nou precies? Je leest het hier!

Lees verder »